Ông Nguyễn Ngọc Thủy (Shark Thủy) - chủ tịch Tập đoàn Egroup - bị cơ quan điều tra khởi tố bị can, bắt tạm giam về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Ngày 26-3, trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can ông Nguyễn Ngọc Thủy (hay còn gọi Shark Thủy).

Bắt tạm giam 'Shark' Thủy về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Đồng thời cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Ngọc Thủy - chủ tịch Tập đoàn Egroup.

Cùng vụ án, Cơ quan điều tra Bộ Công an cũng khởi tố, bắt tạm giam ông Đặng Văn Hiển, trưởng ban quan hệ cổ đông Công ty CP đầu tư và phân phối Egame về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Trung tướng Xô cho biết thêm ông Thủy và ông Hiển bị bắt trong quá trình Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, xác minh, giải quyết đơn của nhiều nhà đầu tư tố cáo ông Thủy lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hình thức chuyển nhượng cổ phần Công ty CP tập đoàn giáo dục Egroup.

Căn cứ kết quả điều tra, ngày 21-3, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" xảy ra tại Công ty CP tập đoàn giáo dục Egroup, Công ty CP đầu tư và phân phối Egame.

Ngày 22-3, Cơ quan điều tra ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm ra giam đối với ông Thủy và ông Hiển.

Sau khi Viện kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn, tối 25-3, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã thi hành các quyết định, Lệnh nêu trên đúng quy định pháp luật.

"Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đang tiếp tục điều tra triệt để, mở rộng vụ án và áp dụng các biện pháp theo luật định để thu hồi tài sản.

Để phục vụ công tác điều tra, xử lý đối với hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Nguyễn Ngọc Thủy cùng đồng phạm và đảm bảo quyền lợi của người bị hại theo quy định của pháp luật, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đề nghị những người mua cổ phần, cho vay tiền bằng hình thức thế chấp cổ phần Công ty CP tập đoàn giáo dục Egroup hiện đang còn dư nợ chưa đến trình báo thì khẩn trương liên hệ để cung cấp hồ sơ, tài liệu cho Cơ quan điều tra", Trung tướng Xô nói.

Doanh nhân Nguyễn Ngọc Thủy hay còn được biết đến với cái tên "Shark" Thủy, một trong những khách mời "quyền lực" từng xuất hiện trong chương trình Thương vụ bạc tỉ - Shark Tank Việt Nam.

Apax còn nợ hơn 93 tỉ đồng học phí tại TP.HCM

Cả trăm phụ huynh tới Trung tâm Apax Phan Xích Long đòi tiền

Cổ phiếu Apax Holdings của Shark Thủy bị đình chỉ giao dịch

Shark Thủy được biết đến là nhà sáng lập kiêm chủ tịch hội đồng quản trị - tổng giám đốc Tập đoàn Egroup, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Anh ngữ Apax.

Năm 2023, ông Thủy bị nhiều người tố cáo lừa đảo chiếm đoạt hàng nghìn tỉ đồng thông qua các loại hợp đồng dưới hình thức tiền gửi.

Nhiều phụ huynh cho con theo học tại hệ thống các trung tâm Anh ngữ Apax Leader của ông Thủy cũng phản ánh được yêu cầu đóng tiền học trước, tuy nhiên sau một thời gian, các trung tâm đột ngột đóng cửa hoặc chuyển sang giảng dạy online.

Nhiều phụ huynh tại TP.HCM, Hà Nội, Đắk Lắk, Đà Nẵng khiếu nại chuỗi trung tâm dạy tiếng Anh cho trẻ em Apax Leaders, thuộc hệ sinh thái Egroup của ông Thủy vì chất lượng giảng dạy không như cam kết, "bỏ rơi khách hàng" và yêu cầu hoàn trả học phí.

(IG VietNam) - Hàng loạt bê bối hệ thống tiếng Anh Apax Leaders của Shark Thủy .

Bộ Công an vừa khởi tố, bắt tạm giam ông Nguyễn Ngọc Thủy (Shark Thủy, SN 1982, ở Hà Nội), nhà sáng lập kiêm Chủ tịch HĐQT - Tổng Giám đốc Tập đoàn Egroup. Trước đó, hệ thống tiếng Anh do ông sáng lập là Apax Leaders vướng không ít bê bối khiến phụ huynh và giáo viên, nhân viên bức xúc.

Bê bối của Apax Leaders bắt đầu từ tháng 9/2022, khi nhiều phụ huynh tại Đắk Lắk gửi đơn tố cáo trung tâm cơ sở Buôn Ma Thuột bất ngờ đóng cửa, không hoàn trả học phí. Nhiều phụ huynh đóng học phí cả năm học với hàng chục triệu đồng, nhưng con mới chỉ học 1 tháng, trung tâm đã đóng cửa.

Hơn một tháng chờ phản hồi từ trung tâm nhưng vô vọng, phụ huynh kéo đến trụ sởt của Egroup để yêu cầu ban lãnh đạo xử lý và cho phụ huynh câu trả lời chính thức.

Sự việc ở Đắk Lắk chưa giải quyết xong thì nhiều phụ huynh tại Đồng Nai có con theo học tại Trung tâm Apax Leaders Biên Hòa cũng làm đơn khiếu nại, yêu cầu hoàn trả học phí với lý do trung tâm không thực hiện đúng như cam kết. Một số phụ huynh thậm chí đóng cả trăm triệu đồng cho con nhưng giáo viên hời hợt trong các buổi học.

Cùng thời điểm này, hàng loạt trung tâm Anh ngữ Apax Leaders trên cả nước như Apax Leaders TP.HCM, Apax Leaders Hà Nội, Apax Leaders Hà Tĩnh, Apax Leaders Khánh Hòa, Apax Leaders Hải Phòng cũng đóng cửa. Công ty của Shark Thuỷ rơi vào đỉnh khủng hoảng khi nhiều phụ huynh cả nước đòi rút học phí.

Tháng 2/2023, Sở GD&ĐT TP.HCM vào cuộc, thống kê thiệt hại liên quan đến Công ty Cổ phần Anh ngữ Apax. Theo đó, chỉ tính riêng TP.HCM có khoảng 11.295 em đăng ký theo học, trong đó, 839 học sinh đang học trực tiếp là 839, hơn 6.000 em bảo lưu kết quả và hơn 4.300 học sinh xin rút phí.

Số tiền học phí phải hoàn trả cho phụ huynh là hơn 108 tỷ đồng. Trong đó, Apax trả hơn 14 tỷ đồng, còn nợ hơn 93 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, đơn vị còn nợ lương giáo viên và nhân viên đến tháng 2/2023 với số tiền hơn 11 tỷ đồng và tiền thuê mặt bằng 9 tỷ đồng.

Trong thời gian phụ huynh đồng loạt đòi hoàn tiền học phí, hệ thống tiếng Anh của Shark Thủy cũng bị tố nợ lương giáo viên, nhân viên và thậm chí nợ chi phí vận hành, tiền thuê mặt bằng.

Từ tháng 9/2022 đến tháng 2/2023, hơn 200 nhân viên của Englishnow rơi vào cảnh bị nợ lương, bảo hiểm trong nhiều tháng, người bị nợ nhiều nhất là một năm tiền lương. Đỉnh điểm, nhiều giáo viên, nhân viên của Apax Leaders cơ sở Đồng Nai, TP.HCM đình công, không ai đến làm việc.

Giáo viên nước ngoài cũng đồng loạt nghỉ dạy do bị trung tâm nợ lương trong nhiều tháng. Đó cũng là lý do loạt cơ sở ở TP.HCM, Đồng Nai và nhiều cơ sở khác phải cho trẻ ngừng học vì không còn người đứng lớp, khiến sự việc càng trở nên hỗn loạn. 

Ông Nguyễn Ngọc Thủy từng cho biết nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng trên do tác động của dịch COVID-19. Mỗi tháng tập đoàn tổn thất khoảng hơn 100 tỷ và trong 6 tháng số tiền lỗ lên tới gần 1.000 tỷ đồng. 

Apax Leaders và Englishnow nhiều lần tổ chức đối thoại để tìm phương án giải quyết phù hợp. Ông Thuỷ đưa ra nhiều giải pháp như xin gia hạn thời gian hoàn tiền, mong muốn được “vay” số học phí còn lại theo lãi suất ngân hàng trong 6 tháng hoặc một năm, tái cấu trúc công ty.

Tuy nhiên, sau vài đợt hoàn học phí cho một nhóm nhỏ phụ huynh, đơn vị này lại liên tiếp lỡ hẹn, sau đó đơn phương đưa ra nhiều lộ trình mới thay thế, trong đó có việc hứa trả "nhỏ giọt" trong 20 đợt. 

Đến đầu năm 2024, trung tâm này lại đột ngột thông báo ngừng dạy và xin gia hạn thời gian hoàn phí.

Về lý do ngừng hoạt động và chưa hoàn phí, Apax nêu rằng trong quá trình thực hiện hoạt động lại, trung tâm gặp khó khăn vì "vừa kiệt quệ sau COVID-19 lại gặp suy thoái kinh tế". Thời gian này, doanh nghiệp cũng có nhiều nghĩa vụ tài chính phát sinh cần phải trả.

Ngoài ra, trung tâm của Shark Thủy cũng đổ lỗi cho phụ huynh, nói rằng việc phụ huynh tụ tập, gây mất trật tự trước cửa trung tâm làm lung lay lòng tin của các nhà đầu tư và nhân viên khiến công ty không đủ nguồn lực để hoàn phí.

Đây cũng thông tin cuối cùng Shark Thủy đưa ra trước khi bị cơ quan công an khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản ngày 26/3.

Egroup rơi vào khủng hoảng

Egroup của "Shark" Thủy nhiều năm vận hành dựa vào đòn bẩy tài chính, huy động hàng nghìn tỷ đồng nhưng cuối cùng liên tục nợ tiền nhà đầu tư, khất lương nhân viên và thất hẹn trả học phí.

Ông Nguyễn Ngọc Thủy - Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) Công ty cổ phần Tập đoàn Giáo dục Egroup, vừa bị bắt với cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trước đó, nhiều nhà đầu tư tố giác ông Thủy lừa đảo thông qua hình thức chuyển nhượng cổ phần Egroup.

Egroup được "Shark" Thủy thành lập năm 2008. Hệ sinh thái của tập đoàn này trải rộng nhiều lĩnh vực từ giáo dục - đào tạo, chăm sóc sức khỏe đến thực phẩm. Trong đó, nổi bật nhất là Apax Holdings (IBC) - đứng sau chuỗi trung tâm Anh ngữ Apax Leaders, công ty duy nhất được niêm yết và thiết kế nhiều thương vụ đầu tư lớn. Còn lại, Công ty Egame và Công ty Ecapital là đơn vị mà thông qua nó, Egroup gọi vốn.

Chây ì trả lãi nhà đầu tư

Từ 2017, Egame và Ecapital kêu gọi nhà đầu tư thông qua các "thỏa thuận hợp tác chiến lược" để đổi lấy cổ phần của công ty mẹ Egroup. Theo thỏa thuận, nhà đầu tư phải nắm giữ cổ phần này trong một khoảng thời gian (thường là một năm). Đến ngày tất toán, phía Egroup cam kết tìm đối tác hoặc trực tiếp mua lại với giá cao hơn lúc bán ra, hoặc tặng thêm một số cổ phần nhất định để tái ký thỏa thuận mới.

Thời gian đầu, tính chênh lệch giá cổ phần, nhà đầu tư có thể thu lãi 20-25% (2017-2018), sau giảm dần về 17-18% vào 2019-2020. Đến năm 2021, mức lãi này chỉ còn 14-15% một năm.

Giai đoạn trước 2020, Egroup trả lãi đầy đủ. Nhưng từ đầu 2020, công ty của "Shark" Thủy bắt đầu chậm trả lãi nhà đầu tư với lý do họ gặp khó trong kinh doanh vì dịch Covd-19. Về sau, doanh nghiệp này im lặng.

Việc chậm trả lãi cũng xảy ra tương tự với những người nắm giữ trái phiếu tại các doanh nghiệp cùng hệ sinh thái của ông Thủy.

Khi được hỏi, lãnh đạo Egroup nhiều lần từ chối cho VnExpress biết tổng số tiền nợ và nhà đầu tư tham gia thỏa thuận hợp tác, trái phiếu. Lý do là "nhân sự mỏng nên chưa thể chốt công nợ".

Theo số liệu trên Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), hệ sinh thái của ông Thủy trong giai đoạn 2018-2021 đã phát hành 6 lô trái phiếu, hơn 1.340 tỷ đồng, lãi suất 12-15%.

Không thể trả nợ cho nhà đầu tư đúng hạn, ban lãnh đạo Egroup xin khất thêm 3-5 năm, tức tối đa đến 2028, theo kịch bản lạc quan nhất. Họ cũng mong được giảm lãi trong quá khứ và dừng tính lãi mới cho đến khi trả được nợ. Với những nhà đầu tư không chờ được, Egroup lên phương án cấn trừ, gồm bất động sản, gói đầu tư "nhượng quyền" các trung tâm tiếng Anh, học tiếng Anh và các thiết bị gia dụng.

Thất hẹn trả nợ học phí

Chây ì trả nợ các nhà đầu tư, công ty của "Shark" Thủy còn thất hẹn hoàn trả học phí tại các trung tâm Anh ngữ Apax Leaders - mắt xích xương sống trong hệ sinh thái của Egroup.

Từ cuối 2019, chuỗi trung tâm Anh ngữ Apax Leaders bị nhiều phụ huynh tại TP HCM, Hà Nội, Đăk Lăk, Đà Nẵng khiếu nại, đòi hoàn trả hàng tỷ đồng học phí vì chất lượng giảng dạy không như cam kết, "ôm tiền bỏ rơi khách hàng" và dừng hoạt động.

Sau khi xin nhà đầu tư khất nợ, Egroup tiến hành tái cấu trúc Apax Leaders và tuyên bố hoàn thành giai đoạn đầu vào cuối tháng 3/2023. Thời điểm đó, chuỗi này có 38 trung tâm, chủ yếu ở miền Bắc.

Nhưng các trung tâm mở lại cũng lần lượt đóng cửa. Ban lãnh đạo giải thích do doanh thu thấp, chủ yếu là nhận lại học sinh cũ đã đóng phí trước đó, nguồn tiền mới vẫn hạn chế. Riêng các trung tâm ở TP HCM, ông Thủy nói gặp "khó khăn đặc biệt" do phụ huynh không đồng ý cho con tiếp tục theo học, "bao vây" đòi học phí.

Trải qua nhiều lần thương lượng, đến tháng 3 năm ngoái, công ty chia phụ huynh thành hai nhóm với lộ trình trả nợ khác nhau. Nhiều phụ huynh nhóm 1 đã nhận lại toàn bộ tiền, thông qua ba đợt, kéo dài từ tháng 6 tới tháng 8/2023. Nhóm thứ hai được hứa trả lại học phí trong 5 đợt, mỗi đợt 20%, dự kiến từ tháng 10/2023 đến tháng 4/2024. Tuy nhiên, sau đó Apax Leaders không thực hiện cam kết và đề xuất lộ trình mới, kéo dài tới cuối năm 2025.

Cuối 2023, chuỗi trung tâm tiếng Anh này thông báo mất khả năng thanh toán. Theo số liệu từ Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM, Apax nợ phụ huynh tại đây hơn 108 tỷ đồng, đã trả được 14,2 tỷ, còn gần 94 tỷ đồng. Đơn vị này đề xuất phương án trả nợ dần từ năm 2025, mỗi quý trả cho một phụ huynh 4,5 triệu đồng cho tới khi hết.

Hôm nay, Apax Leaders thông báo ngừng hoàn trả cho phụ huynh bị dừng lại, sau khi "Shark" Thủy bị bắt vì cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Vì sao Egroup rơi vào khủng hoảng?

Thực tế, hệ sinh thái Egroup bất ổn bởi mô hình hoạt động của các công ty phụ thuộc nhiều vào đòn bẩy tài chính. Với xương sống là Apax Leaders, Egroup dựa vào nguồn vốn huy động từ nhà đầu tư để mở thêm nhiều chuỗi giáo dục và trường học, rồi lấn sân sang các mảng chăm sóc sức khỏe, ẩm thực và đầu tư tài chính.

Trước năm 2019, chuỗi Apax Leaders liên tục mở mới mạng lưới hoạt động từ Bắc đến Nam, với 130 điểm dạy vào thời hoàng kim. Đến cuối năm 2019, công ty đứng sau là Apax Holdings có tổng nợ phải trả khoảng 1.974 tỷ đồng, gấp 2,1 lần vốn chủ sở hữu.

Trả lời VnExpress cuối năm 2022, ông Nguyễn Ngọc Thủy thừa nhận hệ sinh thái "gặp khó khăn, bất lợi trên nhiều mặt", lớn nhất là dòng tiền. Còn trong cuộc họp nhà đầu tư đầu tháng 8/2023, Chủ tịch Egroup lại cho rằng nguyên nhân cốt lõi dẫn đến khủng hoảng do mô hình kinh doanh "tăng trưởng nhanh bằng vay nợ".

Nhưng nhiều nhà đầu tư lại có ý kiến khác. Họ nghi vấn Egroup và ông Nguyễn Ngọc Thủy dùng vốn kêu gọi để rót vào các hoạt động đầu tư chứng khoán, tiền số, bất động sản... thay vì hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Về việc này, ông Thủy từng phủ nhận, nói chưa bao giờ đầu tư vào chứng khoán hay tiền số. Nhưng trên báo cáo tài chính của công ty con Apax Holdings năm 2022 - lần công bố thông tin gần nhất, doanh nghiệp này có 100 tỷ đồng trong chứng khoán. Số tiền này được thuyết minh là cổ phiếu của công ty con Ecapital.

Về bất động sản, Apax Holdings từng có kế hoạch rót 300 tỷ đồng hợp tác đầu tư khu du lịch Hồng Quang - Long Hải (Bà Rịa - Vũng Tàu) vào 2022. Trước đó vào năm 2020, doanh nghiệp này cũng hợp tác xây dựng, khai thác và phát triển dự án khu nhà ở và dịch vụ đa năng Vũng Áng (Hà Tĩnh).

Theo lời ông Thủy, doanh nghiệp này hợp tác thành lập công ty hạ tầng giáo dục, mua các trường liên cấp, mua đất để xây dựng khu trải nghiệm và nghỉ dưỡng liên quan giáo dục... Tức, bản chất là đầu tư bất động sản phục vụ cho giáo dục.

Dù vậy, hệ lụy của việc một công ty phát triển bằng đòn bẩy tài chính là không có khả năng trả nợ nhà đầu tư, thất hẹn hoàn học phí. Egroup còn khất lương, bảo hiểm xã hội người lao động suốt 5 năm qua. Hàng loạt nhân viên chọn cách nghỉ việc, trong đó có nhiều giáo viên nước ngoài.

Theo số liệu của Bảo hiểm xã hội Hà Nội, tính đến hết tháng 2, Apax Leaders nợ hơn 62,5 tỷ đồng tiền bảo hiểm xã hội, y tế và tai nạn với lao động trong nước, nước ngoài. Tính chung, hệ sinh thái gồm CMS, Igarten, Egroup, Egame và English Now nợ bảo hiểm gần 104 tỷ đồng.

Trong các cuộc họp nhà đầu tư trước đây, lãnh đạo Apax Leaders nhiều lần hứa hoàn trả các khoản thu nhập và lương còn nợ nhân viên. Họ cũng hứa có chính sách thưởng cổ phiếu cho nhân viên để "bù đắp" sau khi tái cấu trúc thành công. Song đến nay, nhiều nhân viên, gồm những người đã nghỉ việc, cho biết họ vẫn chưa nhận được lương, bảo hiểm còn nợ và chưa biết tới khi nào sẽ được hoàn trả.

Anh Phạm Thế (Hà Nội) cùng ba thành viên trong gia đình rót hơn 3 tỷ đồng vào Egroup qua nhiều thỏa thuận hợp tác chiến lược khác nhau từ năm 2017. Khi công ty của "Shark" Thủy ngừng trả lãi từ đầu năm 2020 đến nay, gia đình anh hụt khoảng 40% thu nhập hàng tháng. Nhưng theo anh, nhiều người còn khổ hơn vì đã cầm cố nhà cửa, tài sản hoặc vay vốn ngân hàng để "đập" vào khoản đầu tư tại Egroup. Bởi khi đó lãi suất công ty này đưa ra chênh 5-7% một năm so với gửi tại các nhà băng. Những trường hợp này hiện lâm vào tình trạng "tiến thoái lưỡng nan" khi bị ngân hàng siết nợ.

"Giờ tôi chỉ mong cơ quan chức năng sẽ giúp gia đình lấy lại phần tiền đầu tư gốc ban đầu, không tha thiết gì về khoản lãi nữa", anh Thế nêu nguyện vọng sau khi hay tin ông Thủy bị bắt.