Nội dung bài viết gồm:
Chiến lược kinh doanh là gì?
“Chiến lược kinh doanh là việc tạo dựng một vị thế duy nhất và có giá trị nhờ việc triển khai một hệ thống các hoạt động khác biệt với những gì đối thủ cạnh tranh thực hiện.” Vậy một chiến lược như thế nào sẽ giúp cho doanh nghiệp tạo dựng được vị thế như vậy trên thị trường?
Chiến lược là việc xác định phương hướng và quy mô của một tổ chức trong dài hạn. Ở đó tổ chức phải giành được lợi thế thông qua việc kết hợp các nguồn lực trong một môi trường mang tính cạnh tranh. Nhằm thỏa mãn tốt nhất nhu cầu của thị trường cũng như đáp ứng được kỳ vọng của các tác nhân có liên quan đến tổ chức – Theo Jonhson và Scholes
Khi nói đến chiến lược, người ta hay liên hệ đến sứ mệnh, tầm nhìn của doanh nghiệp. Thực ra, sứ mệnh và tầm nhìn của doanh nghiệp mặc dù luôn được đưa vào như một phần của chiến lược nhưng nó không đưa ra một định hướng rõ ràng cho hoạt động của doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh cần phải có các yếu tố khác giúp đưa ra định hướng hoạt động rõ ràng cho doanh nghiệp.
Các yếu tố của chiến lược kinh doanh
Một chiến lược kinh doanh phải có bốn yếu tố: mục tiêu chiến lược, phạm vi chiến lược, lợi thế cạnh tranh và các hoạt động chiến lược và năng lực cốt lõi. Bốn yếu tố này đòi hỏi một sự nhất quán và ăn khớp với nhau.
Mục tiêu chiến lược là gì?
Một chiến lược kinh doanh cần bắt đầu bằng việc xác định các mục tiêu chiến lược – những kết quả kỳ vọng mà chiến lược kinh doanh được xác lập để thực hiện chúng. Các mục tiêu chiến lược sẽ đóng vai trò định hướng cho các hoạt động của doanh nghiệp trong một số năm.
Phạm vi chiến lược là gì?
Một chiến lược kinh doanh hiệu quả không tập trung vào thỏa mãn tất cả các nhu cầu ở tất cả các phân khúc thị trường vì nếu làm như vậy doanh nghiệp sẽ phải phân tán nguồn lực và nỗ lực. Vì vậy, doanh nghiệp cần phải đặt ra giới hạn về khách hàng, sản phẩm, khu vực địa lý hoặc chuỗi giá trị trong ngành để có sự tập trung và thỏa mãn tốt nhất nhu cầu khách hàng – đó là phạm vi chiến lược.
Phân tích chiến lược kinh doanh
Phân tích chiến lược kinh doanh là phân tích điểm mạnh về vị thế của doanh nghiệp. Đồng thời hiểu được những nhân tố quan trọng bên ngoài ảnh hưởng tới vị thế đó.
Các công cụ phân tích chiến lược kinh doanh:
- Phân tích PEST. Đây là công cụ giúp doanh nghiệp hiểu rõ “môi trường” nơi mình đang hoạt động.
- Scenario Planning. Mô hình hoạch định theo kịch bản
- Five Forces Analysis. Phân tích 5 nguồn lực ảnh hưởng đến mức độ cạnh tranh của doanh nghiệp
- Market Segmentation. Phân tích phân khúc thị trường
- Directional Policy Matrix. Mô tả về lợi thế cạnh tranh của một doanh nghiệp
- Competitor Analysis. Phân tích đối thủ cạnh tranh cùng ngành.
- Critical Success Factor Analysis. Nhằm xác định khu vực mà doanh nghiệp cần phải làm tốt hơn để cạnh tranh thành công.
- SWOT Analysis. tóm tắt về những vấn đề then chốt nảy sinh. Từ việc đánh giá môi trường bên trong cũng như tác động của môi trường bên ngoài đối với doanh nghiệp.
Từ việc phân tích bằng các công cụ bên trên, bạn sẽ hoạch định được cho mình những chiến lược cụ thể.
Các bước xây dựng chiến lược kinh doanh
Thiết lập mục tiêu
Bước đầu tiên và cũng được xem là bước quan trọng nhất chính là thiết lập mục tiêu. Nó giống như kim chỉ nam để doanh nghiệp hướng đến và mong muốn đạt được trong tương lai.
Khi thiết lập mục tiêu, lưu ý rằng các mục tiêu đó phải thực tế và cần có cách hoạch định chiến lược kinh doanh cụ thể để đạt được những mục tiêu ấy. Trong đó, có một số mục tiêu đặc biệt mà doanh nghiệp cần hết sức lưu tâm trong quá trình xây dựng chiến lược là: doanh thu, lợi nhuận, thị phần và tái đầu tư.
Đánh giá vị trí hiện tại
Sau khi thiết lập được mục tiêu thì ban lãnh đạo doanh nghiệp cần có những tiêu chí đánh giá hợp lý. Trong đó có hai lĩnh vực mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần quan tâm khi đánh giá vị trí hiện tại:
- Môi trường kinh doanh: Doanh nghiệp cần nghiên cứu, khảo sát môi trường kinh doanh của mình để xác định được những yếu tố nào trong môi trường hiện tại cái nào là cơ hội, cái nào là mối nguy hại đối với chiến lược và mục tiêu của công ty.
- Nội lực công ty: Đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu của chính bản thân công ty ở những khía cạnh như: quản lý, tài chính, nghiên cứu phát triển, marketing, sản xuất. Từ những thông tin thu thập được, đưa ra những đường hướng phát triển kinh doanh sát với tiềm lực công ty nhất.
Chiến lược sản phẩm, dịch vụ
Chiến lược sản phẩm, dịch vụ là một phần cực kỳ đặc biệt và quan trọng bởi lẽ nó là nền tảng của chiến lược kinh doanh. Bất kỳ doanh nghiệp khi ra thị trường cũng sẽ kinh doanh một loại hình sản phẩm, dịch vụ nào đó. Chính vì vậy mà chiến lược sản phẩm, dịch vụ giúp doanh nghiệp có thể xác định được phương hướng phát triển, thiết kế sản phẩm để phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của thị trường, cũng như hạn chế được những rủi ro có thể gặp phải.
Ngoài ra, doanh nghiệp còn phải tập trung vào những yếu tố ảnh hưởng tới chính sản phẩm, dịch vụ để có thể cải thiện được hiệu quả bán hàng. Những yếu tố đó là: chất lượng sản phẩm, giá thành, bao bì và nhãn hiệu sản phẩm,.. Một chiến lược sản phẩm, dịch vụ tốt là khi nó trả lời được 3 câu hỏi chủ chốt sau:
- Mục tiêu đạt được là gì?
- Đối thủ cạnh tranh là những ai?
- Lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp là gì và sử dụng để chiến thắng đối thủ như nào?
Đánh giá, kiểm soát và thay đổi
Đây là bước cuối cùng trong hoạt động xây dựng chiến lược kinh doanh cho doanh nghiệp, cũng là bước để xác định liệu những lựa chọn chiến lược của ban lãnh đạo có phù hợp với mục tiêu của doanh nghiệp hay không. Đây có thể xem giống như một quá trình kiểm duyệt và bổ sung.
Ngày nay trên thị trường đã xuất hiện rất nhiều phần mềm giúp thống kê tự động những số liệu trên, giúp nhà quản lý có thể dễ dàng theo dõi và cập nhật chính xác. Qua đó đưa ra những điều chỉnh phù hợp vào đúng thời điểm, nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất cho nội dung chiến lược kinh doanh.
Các nguyên tắc về chiến lược kinh doanh
Dưới đây là các nguyên tắc ví dụ về chiến lược kinh doanh mà các nhà lãnh đạo, quản trị doanh nghiệp cần phải biết để giúp công ty có thể phát triển một cách bền vững và luôn đúng với mục tiêu đề ra ban đầu.
Cạnh tranh để tạo ra sự khác biệt
Khi xây dựng chiến lược kinh doanh, nhiều doanh nghiệp luôn mặc định nghĩ rằng mục tiêu là trở thành cái tên đi đầu, xuất chúng nhất của ngành đó, thế nhưng nó đôi khi là bất khả thi. Trong kinh doanh, việc có nhiều hơn 1 doanh nghiệp dẫn đầu là chuyện hoàn toàn bình thường.
Chính vì vậy, đừng bao giờ nghĩ đến việc cố gắng đánh bại những “ông lớn” trong ngành bằng cách bắt chước toàn bộ những gì mà các doanh nghiệp đó đang làm. Việc đó chỉ khiến cho doanh nghiệp của bạn trở nên thảm bại hơn mà thôi. Thay vào đó, hãy tìm đến những giá trị khác biệt và tiếp cận nó, khai thác nó để tạo cho doanh nghiệp một bộ mặt hoàn toàn mới, nổi bật hơn so với đối thủ trong thị trường.
Cạnh tranh vì lợi nhuận
Khi cạnh tranh trên thị trường nó không chỉ dừng lại ở việc doanh nghiệp của bạn sở hữu bao nhiêu thị phần hay tốc độ phát triển, nó còn nằm ở việc doanh nghiệp của bạn tạo ra bao nhiêu lợi nhuận.
Suy cho cùng, những chiến lược kinh doanh kinh điển của doanh nghiệp cũng là để cải thiện tình hình kinh doanh, mang được nhiều tiền hơn về cho công ty. Chính vì vậy mà nếu chiến lược của doanh nghiệp không thể hiện được mục đích rõ ràng về số tiền kiếm được, chứng tỏ chiến lược đó không đáng để dành thời gian và công sức thực hiện.
Thấu hiểu thị trường
Khi doanh nghiệp bước chân vào một thị trường thì việc thấu hiểu thị trường đó là điều bắt buộc. Mỗi thị trường sẽ sở hữu những đặc điểm và tính chất riêng, đó cũng là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng “kiếm tiền” của doanh nghiệp trong tương lai.
Xác định đối tượng khách hàng
Cũng giống như việc thấu hiểu thị trường thì xác định đối tượng khách hàng là điều hiển nhiên. Doanh nghiệp của bạn bán sản phẩm, dịch vụ tới khách hàng nên dĩ nhiên bạn cần biết đối tượng khách hàng phù hợp là ai. Sản phẩm, dịch vụ của bạn không thể phù hợp cho tất cả mọi người mà chỉ có một số lượng giới hạn khách hàng tiềm năng.
Học cách nói không
Sau khi hiểu được thị trường, xác định được tệp khách hàng tiềm năng thì bạn sẽ nhận thấy rằng học cách nói không là một việc rất quan trọng. Trong quá trình kinh doanh, chắc chắn sẽ xuất hiện những nhóm khách hàng không phù hợp.
Vậy việc doanh nghiệp cần làm chính là biết được đối tượng khách hàng không phục vụ, những hoạt động không thực hiện, những sản phẩm và dịch vụ không nên cung cấp. Có thể nói rằng, việc xác định những gì nên làm và không nên làm có ý nghĩa quan trọng tương tự nhau trong chiến lược kinh doanh.
Không ngại thay đổi
Như đã đề cập ở trên, các loại chiến lược kinh doanh là bất biến. Trải qua thời gian, chắc chắn nhu cầu và hành vi của khách hàng sẽ thay đổi, xã hội và công nghệ phát triển, đối thủ thay đổi và phát triển.
Tất cả những yếu tố đó đặt ra yêu cầu cho doanh nghiệp là không ngại thay đổi, cần phải nhạy bén với thời cuộc để tìm ra những xu hướng mới và áp dụng nó vào trong mô hình của doanh nghiệp.
Tư duy hệ thống
Nguyên tắc cuối cùng nhưng cũng vô cùng quan trọng chính là tạo dựng tư duy hệ thống trong chiến lược kinh doanh. Việc này bao gồm cả việc xây dựng cơ sở dữ liệu chính xác nhằm đưa ra các giả định, góp phần vào sự phát triển của doanh nghiệp.
Dĩ nhiên những giả định, dự đoán đưa ra không thể nào chính xác 100% mọi lúc nhưng những thông tin, dữ liệu thu thập và cung cấp có thể giúp những nhà quản trị phán đoán được về xu hướng thị trường, hành vi khách hàng và nhiều thứ khác.
Lời kết
Trên là những kiến thức về chiến lược kinh doanh là gì. Có thể thấy rằng một chiến lược trong lĩnh vực kinh doanh quan trọng nhường nào với một doanh nghiệp. Nó là xương sống, là kim chỉ nam điều hướng cho doanh nghiệp để phát triển. Việc xây dựng chiến lược kinh doanh chắc chắn không hề đơn giản và dĩ nhiên, nó không chỉ dừng lại ở những con chữ trên trang giấy hay những báo cáo, bản kế hoạch nào đó.
Còn trong “cái nhìn của bạn” bạn thấy chiến lược kinh doanh quan trọng như thế nào hãy để lại bình luận bên dưới nhé.
